کتاب آشنایی با صنایع صحنه
آشنایی با صنایع صحنه
دانیل.ای یونیزی، رضا مهدی زاده (مترجم)، امیر هاشمی مهر (مترجم)
مقدمه
صنایع صحنه عبارتست از سازماندهی و بکارگیری تکنیک های متداول اجرایی با محیط موقتی و خیالی صحنه. چیزی که نمایانگر دیوار سلی محکم یا انبوهی از یک جنگل گرمسیری است، برای شروع صحنه یا برنامه ی بعدی، با کشیدن طناب یا با چرخ های متحرک کنار می رود. و این بخشی از جادویی است که مخاطب را به آنجایی می برد که تنها در تئاتر امکان سفر به آن را دارد.
بسیاری از متدهای مقدماتی که در این کتاب به آن ها پرداخته شده، از سالها قبل وجود داشته اند. اما با پیشرفت تکنولوژی و گسترش ابزار و متریال جدید، متدهای اجرایی پیشرفته تری برای استفاده بر روی صحنه به کار گرفته شده و خواهد شد. با این وجود، ضرورتهای به کارگیری این متدها تا حدود زیادی ثابت مانده است.
فاکتورهای اصلی و تعیین کننده در طراحی و ساخت دکور برای صحنه عبارتند از هزینه، زمان، امکان جابجایی و ایجاد توهم واقعیت است. در پیرامون چیزهایی وجود دارند که مصنوع بشرند و چیزهایی که در دنیای تخیلی تئاتر، و در ذهن بسیاری از طراحان بااستعداد، سوژه هایی وجود دارد که فقط و فقط بر روی صحنه قابلیت آفرینش دارند. سازماندهی اجرایی این سوژه ها و نشانه ها به شیوه ای مناسب و قابل قبول، هدف نهایی صنایع صحنه است.
طراحی صحنه خوب و تکنیک های اجرایی مناسب چندین ویژگی پایه ای مشترک دارند. دکور خوب در مقایسه با مورد واقعی، که قرار است بازنمایی آن باشد، بسیار مقرون به صرفه است. بودجه ی ساخت و اندازه ی سالن ها متفاوت است، اما در تمام تئاترها سعی می شود هزینه ای که صرف دکور می شود کنترل شود. ضرورت این کار این است که تقریبا تمام دکور پس از اجرا بی مصرف می شود. پیش از قرن نوزده استفاده از دکورهایی که در انبار نگهداری می شدند متداول بود؛ هر تئاترمعمولا یک دکور ثابت از جنگل و یا خیابان داشت که بارها و بارها برای تولیدات مختلف که به آن احتیاج داشتند استفاده می شد. با این حال، با تغییر الگوهای صحنه ای و بعد از اینکه دکور برای نمایش نامه ها یا نمایش های مختلفف اختصاصی تر شد، استفاده از دکورهای انباری دیگر چندان مورد توجه قرار نگرفت . د راکثر موارد یک دکور، تنها برای یک نمایش مورد استفاده قرار می گیرد_ مگر دکور گروه های اپرا و باله، که تمایل دارند گنجینه ای از آن ها برای استفاده ی مجدد فراهم کنند. اما حتی در اینجا نیز سبک های تازه پا به عرصه می گذارند، سلایق تغییر می کنند، فرم های جدید گسترش می یابند و یا ایده های جدید به میان می آیند و در بهترین حالت،یک طراحی صحنه و دکور خاص، تنها چند سال دوام می یابد. ممکن است بتوان برخی اجزای یک دکور را برای دکوری دیگر بکار برد، اما به طور کلی، متون نمایشی مختلف، و شیوه های انتزاعی تر به روی صحنه بردن نمایش، مستلزم توجه به نیاز و ضرورت طراحی های مختلف و متنوع می باشند . دکور باید سبک باشد. از آنجا که تغییر از صحنه ای به صحنه ی دیگر باید به سرعت و بدون نیاز به تجهیزات سنگین صورت گیرد، دکور باید سبک و قابل جابجایی باشد. همچنین باید از استحکام لازم برخوردار باشه تا بتواند فشاری را که در نتیجه ی استفاده و حمل و نقل بر آن وارد می شود، عمل کند. سازه ها بر روی صحنه باید در کاربری و فضاسازی شبیه خانه ای عمل کنند که توانایی ایستادن در بالکن و یا طبقه دوم را دارد اما در عین حال این یک خانه نیست، بلکه دکور است و در صورتیکه به طور صحیح اجرا شده باشد، در عین حال که از استحکام لازم برخوردار است، به میزان کافی جهت بیرون بردن از صحنه، در فاصله ی ده دقیقه ای میان دوپرده، سبک خواهد بود. دکور باید کم حجم باشد. فضای صحنه که دکور را در خود جای می دهد، محدود است. قطع نظر از مقتضیات یک متن خاص_ ولو اینکه نیازمند به نمایش گذاشتن سطح ماه، کوهی از رشته کوه های هیمالیا، یا داخل ایستگاه راه آهن مرکزی باشد_ دکور باید در ابعاد سن جای بگیرد و با دیگر عناصر تکنیکی تولید سازگار باشد. همچنین در بسیاری موارد، دکور باید به گونه ای باشد که جهت حمل و نقل در یک چرخ دستی، یا در فضای محدود انبار جا بگیرد. طراحی صحنه باید دارای اجرایی ساده باشد. متخصصین حرفه ای در هر تئاتر، امتیاز ارزشمندی محسوب می شوند. این صنعتگران، کیفیت تولیدات شما را افزایش می دهند و استفاده ی درست از منابع را تضمین می کنند. اگرچه، سطح مهارت متخصصین صحنه، و به همین صورت در دسترس بودن آنها در زمان و موقعیتی معین، مستلزم هزینه است. آشنایی با متدهای اجرایی ساده، سطح آموزش کافی نیاز به صنعتگران بسیار حرفه ای کاهش می یابد.
تکنیک های اجرایی طراحی صحنه باید قابلیت انعطاف را داشته باشند. یک صنعت گر و تکنیک هایی که برای ساخت یک قلعه بکار می گیرد، ممکن است روز بعد برای ساخت یک جنگل، و بعد از آن برای ساخت مکانی خیالی که تنها در ذهن یکی از شخصیت ها وجود دارد، مورد نیاز باشند. انعطاف پذیری یکی از فاکتورهایی است که در این کتاب به آن پرداخته خواهد شد.
ارائه ی فرایند کامل اجرا یا راه حل برای هر واحد صحنه ای، که ممکن است در یک کار تئاتر با آن مواجه شوید، تنها در یک کتاب امری غیر ممکن است، اما این کتاب چهارچوبی در اختیارتان قرار می دهد که از طریق آن به پاسخ سوالات احتمالی برسید. این مساله بسیار مهم است که متخصص مسول ساخت دکور باید به اندازه ی طراح صحنه، که قرار است طراحیش به اجرا درآید، دارای تخیل قوی و خلاق باشد. این کتاب راهکارهای عملی استاندارد و پذیرفته شده ی بسیاری ارائه می کند، اما هر روزه ایده های نو، راه حل های خلاق و متدهای تازه پا به عرصه می گذارند. هرکجا موقعیت فراهم بود دست به تجربه بزنید.
هنگام به کارگیری تکنیک های اجرایی ، ویژگی های یک دکور خوب را که در بالا به آنها اشاره شد به خاطر داشته باشید؛ به این شکل موفقیت شما در صنایع صحنه تضمین خواهد شد.
